Zadania

Koordynator zadania: UJ

Głównym celem zadania jest uzyskanie wiedzy w ramach następujących pytań badawczych:

• Jakie są modele starzenia się na obszarach wiejskich?
  • Jakie typy postaw wobec starości można zidentyfikować wśród mieszkańców obszarów wiejskich?
  • Jaka jest aktywność społeczna osób starszych na obszarach wiejskich?
  • Jakie działania podejmuje GOPS w ramach prowadzonej polityki senioralnej?
• Jak funkcjonuje nieformalne wsparcie osób starszych na obszarach wiejskich?
  • Jakie wsparcie osób starszych jest zapewnione przez najbliższą rodzinę, a jakie przez znajomych?
  • Jakie są nieformalne sieci wsparcia w społecznościach lokalnych na obszarach wiejskich?
• Jakie czynniki warunkują powodzenie wdrażania innowacji społecznych na obszarach wiejskich?
  • Jakie czynniki mają wpływ na wdrażanie innowacji społecznych na obszarach wiejskich?
  • Jakie modele innowacji społecznych występują na obszarach wiejskich?

Odpowiedzi na pytania przyczynią się do zdobycia wiedzy na temat funkcjonowania osób starszych i wdrażania innowacji społecznych na obszarach wiejskich oraz do wypracowania odpowiadających im modeli. Główny cel zostanie zrealizowany poprzez realizację celów cząstkowych.

Kamienie milowe:

• Sporządzenie, unikatowego w skali kraju raportu – diagnozy pozainstytucjonalnych sieci wsparcia dla osób starszych.
• Sporządzenie, unikatowych w skali kraju i Europy modeli starzenia się na obszarach wiejskich Polski.
• Sporządzenie katalogu najlepszych praktyk w zakresie powodzenia implementacji innowacji społecznych wraz z wyszczególnieniem ich punktów krytycznych.
• Wypracowanie i przetestowanie zróżnicowanych narzędzi badawczych do opisu procesu starzenia się na obszarach wiejskich oraz implementacji innowacji społecznych na obszarach wiejskich.

Koordynator zadania: UJ

Ważnymi źródłami wiedzy nt. starzenia się w Polsce są m.in. badania Piotrowskiego (1973), GUS, ISP (Halik 2000), Synaka (2002). Prace w niewielkim stopniu skupiają się na perspektywie indywidualnej i lokalnej. Koncentrują się na aspektach medycznych i makrostrukturalnych. Zalety rozwoju rolnictwa społecznego należy natomiast analizować z trzech perspektyw: klienta, rolnika oraz całej społeczności. W związku z tym należy przeprowadzić pogłębione badania uwzględniające zarówno dane obiektywne jak i opinie tych grup.

Głównym celem zadania badawczego jest opracowanie raportu diagnostycznego dotyczącego postaw, potrzeb i oczekiwań Polaków względem starzenia się ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców obszarów wiejskich. Diagnoza prowadzona będzie zarówno w oparciu o dane zastane jak i badania empiryczne.

• Analiza danych zastanych, mediów i wypracowanie narzędzi badań jakościowych.
  • Analiza danych w instytucjach zbierających dane na temat starzenia się społeczeństwa oraz usług opiekuńczych (m.in. MRPiPS, MRiRW)
  • Zebranie informacji na podstawie analizy mediów
• Przeprowadzenie badań jakościowych i przygotowanie narzędzi do badań ilościowych. Ta część badań zakończy się napisaniem raportu z badań wraz z wypracowanym narzędziem do q-metodologii, metody na podstawie której możliwe będzie stworzenie precyzyjnego narzędzia do badań ilościowych.
• Przeprowadzenie badań ilościowych i przygotowanie ostatecznego raportu wraz z propozycjami rozwiązań systemowych i modelu działania gospodarstw opiekuńczych

Kamienie milowe:

• Przeprowadzenie kompleksowej analizy danych zastanych dotyczących starzenia się oraz usług społecznych i opiekuńczych dla osób starszych umożliwiającej standaryzację narzędzi badawczych wykorzystanych do studiów jakościowych.
• Pozyskanie szczegółowej wiedzy praktycznej dotyczącej usług opiekuńczych od osób reprezentujących instytucje wspierające oraz grupy: usługodawców, potencjalnych usługodawców i usługobiorców.
• Przygotowanie raportu podsumowującego kompleksowe badania ilościowe dotyczące starzenia się oraz usług społecznych i opiekuńczych dla osób starszych ze szczególnym uwzględnieniem opinii mieszkańców obszarów wiejskich.
• Przygotowanie raportu podsumowującego całość prac badawczych zadania 2, przygotowanie rekomendacji i wniosków w zakresie rozwiązań systemowych i modelu działania gospodarstw opiekuńczych.

Koordynator zadania: Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Głównym celem zadania badawczego jest sporządzenie symulacji kosztów dla modelowego gospodarstwa, uwzględniających podjęcie przez nie nowej działalności lub poszerzenie dotychczasowego zakresu o nową formę aktywności ekonomicznej, tj. usługi społeczno-opiekuńcze. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez przeprowadzenie analizy kosztów ponoszonych przez samorządy oraz społeczności lokalne oraz analizy potencjału związanego ze świadczeniem opieki przez gospodarstwa rolne na obszarach wiejskich.

W ramach zadania zaplanowano przeprowadzenie diagnozy kosztów (finansowych i społecznych, m.in. niwelowanie barier przy wprowadzaniu innowacji społecznych na wsi, oddziaływanie na lokalną politykę rozwoju obszarów wiejskich, jak również świadomość społeczna w zakresie aktywności, aktywizacji osób starszych, form świadczonej dla nich opieki), ponoszonych przez samorządy wiejskie, a związanych z zapewnieniem opieki dla osób starszych. W celu identyfikacji problemów, zagrożeń, barier dotyczących wprowadzania usług społecznych i opiekuńczych na obszary wiejskie przeprowadzone będą badania jakościowe wśród wytypowanych gospodarstw rolnych. Następnie zostanie określony potencjał różnych typów gospodarstw do świadczenia usług społecznych i opiekuńczych dla osób starszych. Dzięki temu możliwe będzie oszacowanie ekonomiczno-społecznych kosztów łączenia działalności rolniczej ze świadczeniem usług społecznych i opiekuńczych.

Kamienie milowe:

• zdobycie wiedzy w zakresie polityki prowadzonej przez wiejskie samorządy terytorialne na rzecz osób starszych,
• określenie gotowości jednostek samorządu terytorialnego na obszarach wiejskich do wspierania innowacyjnych form rozwoju obszarów wiejskich poprzez różnicowanie dochodów rolników świadczących usługi społeczno-opiekuńcze,
• wyznaczenie problemów, zagrożeń, barier, które zostaną poddane ocenie respondentów (gospodarstw rolnych) w dalszym toku procesu badawczego,
• dzięki deklaracji właścicieli gospodarstw rolnych co do podjęcia innowacyjnych form działalności, przyczynienie się do inkluzji społecznej osób starszych oraz zacieśniania więzi społecznych wobec zagrożeń wynikających ze starzenia się społeczeństwa,
• opracowanie symulacji kosztów funkcjonowania nowego typu gospodarstwa rolnego jako instrumentu wspierającego grupę osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem (seniorzy) oraz ukierunkowanego na wzrost ich aktywności oraz zapewnienie spójności działań na rzecz integracji społecznej.

Koordynator zadania: CDR O/Kraków

Głównym celem zadania jest wypracowanie rekomendacji do modelu gospodarstwa opiekuńczego na podstawie doświadczeń zebranych w dotychczas realizowanych projektach i inicjatywach.

W ramach zadania stworzona zostanie typologia działań związanych z łączeniem działalności rolniczej z usługami o charakterze opiekuńczym w oparciu o zidentyfikowane w trakcie wywiadów eksperckich typy inicjatyw. Na podstawie jakościowych badań terenowych nastąpi pogłębienie wiedzy na temat poszczególnych dobrych praktyk w zakresie łączenia tych dwóch rodzajów działalności. Dzięki temu możliwe będzie dokonanie ich ewaluacji pod kątem wskazania rekomendacji do budowy modelu gospodarstwa opiekuńczego.

Kamienie milowe:

1. Stworzenie typologii działań związanych z łączeniem działalności rolniczej i usług opiekuńczych
2. Opracowanie raportu z badań metodą studium przypadku
3. Opracowanie rekomendacji do budowy modelu gospodarstwa opiekuńczego

Koordynator zadania: CDR O/Kraków

W ramach zadania 5 wypracowana zostaje diagnoza scalająca wyniki pozostałych zadań badawczych. Sformułowane na jej podstawie rekomendacje posłużą do wypracowania specyfikacji gospodarstwa rolnego pełniącego funkcje opiekuńcze. Powstałe opracowanie będzie zatem określało najbardziej optymalny model takiego gospodarstwa w polskim kontekście społecznych i gospodarczym. Podsumowaniem prac w ramach zadania 5 będzie opracowanie strategii wdrażania przygotowanego wcześniej modelu.

Kamienie milowe:

• Utworzenie strony internetowej.
• Stworzenie raportu podsumowującego wyniki badań.
• Opracowanie modelu gospodarstwa rolnego pełniącego funkcje opiekuńcze.
• Określenie strategii wdrażania modelu gospodarstwa rolnego pełniącego funkcje opiekuńcze.

Koordynator zadania: Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Głównym celem jest przygotowanie uzyskanych wyników badań do zastosowania w praktyce. Cel ten zostanie osiągnięty dzięki pogłębionym badaniom zapotrzebowania na usługi społeczno-opiekuńcze, przeprowadzonym wśród usługodawców i usługobiorców nowych usług.

W ramach zadania zaplanowano zbudowanie poparcia wśród interesariuszy procesu tworzenia gospodarstw opiekuńczych poprzez zorganizowanie krajowych i zagranicznych wizyt studyjnych pozwalających zapoznać się z funkcjonującymi dobrymi praktykami w gospodarstwach opiekuńczych.

Na podstawie symulacji kosztów opracowanych w zadaniu 3 przeprowadzone zostaną badania i warsztaty (dla zainteresowanych właścicieli gospodarstw rolnych reprezentujących gminy wiejskie i miejsko-wiejskie). Pozwoli to na weryfikację i uzupełnienie przygotowanych modeli symulacji w oparciu o opinie rolników, którzy zadeklarowali w badaniach prowadzonych w fazie badawczej chęć podjęcia działań społeczno-opiekuńczych.

Przeprowadzone zostaną także badania społeczne zapotrzebowania na innowacyjne usługi przyczyniające się do wspierania aktywności osób starszych i zapobiegania ich wykluczeniu społecznemu.

Aby ułatwić transfer wiedzy do praktyki oraz wymianę doświadczeń miedzy rolnikami, samorządami, doradcami i innymi interesariuszami, planuje się zorganizowanie 16 wojewódzkich seminariów. Dodatkowo celem popularyzacji wyników badań założono udział w konferencjach krajowych i zagranicznych oraz publikacje naukowe.

Kamienie milowe:

• udoskonalenie modelu symulacji kosztów wprowadzenia do gospodarstw rolnych usług społeczno-opiekuńczych dzięki informacjom pozyskanym z pogłębionych badań jakościowych,
• propozycja dywersyfikacji działalności rolniczej poprzez świadczenie nowych usług i związane z tym podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz poprawa mobilności międzysektorowej,
• rekomendacje w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy, co przyczyni się do aktywizacji obszarów wiejskich zagrożonych depopulacją,
• pozyskanie niezbędnej wiedzy w zakresie gotowości seniorów do korzystania z oferowanych usług,
• utworzenie katalogu dobrych praktyk w Polsce i za granicą w zakresie powstawania i funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych,
• transfer wiedzy z nauki do praktyki rolniczej, zwiększający możliwość podjęcia pracy poza podstawową działalnością rolniczą,
• publikacje i referaty naukowe popularyzujące wyniki projektu.

Koordynator zadania: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Głównym celem zadania jest opracowanie regulacji prawnych umożliwiających implementację modelu gospodarstwa opiekuńczego oraz zbudowanie poparcia politycznego i społecznego niezbędnych do ich uchwalenia.

W ramach zadania stworzony zostanie system wdrażania modelu gospodarstwa opiekuńczego, zapewnione zostanie poparcie polityczne oraz otoczenia prawnego, niezbędne do realizacji strategii rozwoju gospodarstw opiekuńczych, a także przeprowadzone zostaną kampanie społeczne i medialne.

Kamienie milowe:

1. Ukonstytuowanie się zespołu ds. wdrażania modelu gospodarstwa opiekuńczego.

2. Opracowanie projektów regulacji prawnych niezbędnych do wdrożenia modelu gospodarstwa opiekuńczego składające się na system wdrażania strategii rozwoju gospodarstw opiekuńczych w Polsce.

3. Przeprowadzenie 2 kampanii medialnych.